หอไตรวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ เป็นสถาปัตยกรรมสำคัญซึ่งแสดงถึงหลักฐานของหอไตรสมัยอยุธยาที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในกรุงเทพมหานคร แม้ว่าจะมีประวัติการบูรณะหลายครั้งแต่จากข้อมูลทำให้ทราบว่าการบูรณะทุกครั้งยังคงรักษารูปทรงและรูปแบบโดยรวมตามเดิมเอาไว้ โดยมีประเด็นที่มีความเชื่อมโยงกับงานช่างสมัยอยุธยาตอนปลายดังต่อไปนี้ ประการที่ 1 การประดับด้วยกระจังปฏิญาณขนาดใหญ่เหนือหน้ากระดาน และการประดับกระจังรวนใต้ฐานโดยรอบ ลักษณะเช่นนี้มักเป็นแบบแผนที่ปรากฏกับบุษบกธรรมาสน์สมัยปลายกรุงศรีอยุธยา เทียบเคียงได้กับกระจังประดับฐานบุษบกธรรมาสน์วัดมณีชลขัณฑ์ จังหวัดลพบุรี ซึ่งมีจารึกที่กระดานอาสนะระบุถึงปีที่สร้างใน พ.ศ. 2225 ตรงกับรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์ และยังปรากฏลักษณะที่คล้ายกันที่ศาลาการเปรียญ วัดใหญ่สุวรรณาราม จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นงานสมัยอยุธยาตอนปลาย ประการที่ 2 รูปแบบของซุ้มหน้าต่างทรงบรรพแถลงประกอบด้วยฐานซุ้มแบบฐานสิงห์ เหนือบัวหลังสิงห์และหน้ากระดานบนประดับด้วยแถวลายกระจัง กึ่งกลางเสามีประจำยามอก เหนือบัวรัดเกล้า […]