เครื่องไม้
November 29, 2023
พระราชวังบวรสถานมงคลกับเอกลักษณ์ศิลปกรรมสกุลช่างวังหน้า เรื่อง เครื่องประกอบหลังคา
เครื่องไม้มุงหลังคาเป็นอย่างไทยประเพณี คือ ประกอบด้วย ช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ แต่ปรากฏลักษณะพิเศษที่น่าจะเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของการสร้างเครื่องประกอบหลังคาของกลุ่มช่างวังหน้า ได้แก่ ตัวป้านลม ที่จะทำเป็นตัวนาค ในส่วนของสกุลช่างวังหน้า จะทำตัวนาคเป็นแนวตรงลงมาไม่มีการหยักโค้ง ที่เรียกว่า “นาครวย” “ตัวรวย” ตัวไม้ที่แยกเฉียงลงมาจากจั่วที่ประดับช่อฟ้าไม่คดโค้ง หรือเรียกว่า “รวยระกา” คือ การไม่ทำหยักโค้ง ที่เรียกว่า “นาคสะดุ้ง” หรือ “นาคลำยอง” เป็นจังหวะแบบที่เรียกว่า “นาคสะดุ้ง” […]
November 29, 2023
หอไตรวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร
หอพระไตรปิฎกเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่ปรากฏอยู่ในวัดโดยมีการใช้งานเป็นที่เก็บรักษาหรือประดิษฐานพระไตรปิฏกอันมีความหมายถึงพระเจดีย์ โดยทั่วไปแล้วในพระอารามหนึ่งๆ มักจะมีหอพระไตรปิฏกเพียง 1 หลัง บางแห่งอาจไม่มีเลย หอไตรจึงมิใช่องค์ประกอบที่จำเป็นต้องมีอยู่ทุกวัด อย่างไรก็ตามในบางกรณีอาจมีมากกว่า 1 หลัง ซึ่งมีที่มาจากจำนวนของพระราชาคณะที่มีอยู่ในพระอารามแห่งนั้น หรืออาจเป็นพระอารามซึ่งเป็นที่ประทับของสมเด็จพระสังฆราชหรือสมเด็จพระมหาสมณเจ้าที่เป็นเชื้อพระวงศ์ จึงมีหอไตรส่วนพระองค์ประจำกุฏิพระตำหนัก จำนวนหอไตรที่ปรากฏอยู่ในวัดจึงเป็นสิ่งที่แสดงถึงสถานภาพของภิกษุซึ่งอยู่ในวัดแห่งนั้นด้วย วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯเป็นพระอารามหลวงที่มีความสำคัญมานับตั้งแต่การตั้งกรุงรัตนโกสินทร์ ความพิเศษอย่างยิ่งคือการเป็นวัดที่มีจำนวนหอไตรมากถึง 6 หลัง นับได้ว่าเป็นวัดที่มีหอไตรมากที่สุดเท่าที่เคยมีมาในกรุงรัตนโกสินทร์ หลักฐานเมื่อแรกสถาปนาพระอารามในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทำให้ทราบว่าครั้งนั้นได้มีการสร้างหอไตรขึ้น 1 หลัง ดังความในศิลาจารึกเรื่องทรงสร้างวัดพระเชตุพนฯครั้งรัชกาลที่ 1 ที่กล่าวว่า […]