การนำลายไม้ฉลุมาประดับตามส่วนต่าง ๆ งานสถาปัตยกรรมของไทย ปรากฏขึ้นอย่างช้าที่สุดตั้งแต่ช่วงต้นรัตนโกสินทร์ เป็นการประดับลายไม้ฉลุบริเวณ “หย่อง” ใต้บานประตู หน้าต่างของเรือนไทยโบราณ มีทั้งลายกระหนก ลายดอกพุฒตาน และลายอย่างจีนแบบอื่น ๆ (ภาพที่ 1) โดยส่วนใหญ่จะปรากฏใช้กับเรือนฝากระดานของเจ้านาย ขุนนาง และคหบดีเป็นหลัก ดังนั้นการประดับบ้านเรือนด้วยลายไม้ฉลุดังกล่าวจึงเป็นเสมือนสัญลักษณ์แสดงสถานะของผู้อยู่อาศัย เช่นเดียวกับลายขนมปังขิงที่ได้รับอิทธิพลจากตะวันตกเข้ามาภายหลังเช่นกัน ลายไม้ฉลุจะแตกต่างจากลายขนมปังขิงตรงความหนาของตัวลาย และวิธีการแกะสลักที่ยังคงพื้นหลังของแผ่นไม้ไว้ มิได้มีการเจาะทะลุเพื่อให้แสง หรือลมผ่านเข้ามาได้ สอดคล้องกับหน้าที่การใช้งานและตำแหน่งการประดับ ซึ่งเน้นเพิ่มความสวยงามให้กับตัวเรือนเท่านั้น อย่างไรก็ดีพบว่าลายขนมปังขิงที่ประดับเรือนมนิลาในช่วงต้นรัชกาลที่ […]

วังวรวรรณเป็นวังเจ้าหลังเดียวที่ยังคงตั้งตระหง่านอยู่ในแพร่งนรา นับแต่ราว พ.ศ.2437 แม้จะเป็นเพียงตำหนักเพียงหลังเดียว และมิได้อยู่ในสภาพสมบูรณ์เช่นตอนแรกสร้าง อีกทั้งมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้งานไปตามยุคสมัย ทว่ายังคงมีเอกลักษณ์โดดเด่นสะท้อนให้เห็นอิทธิพลของงานสถาปัตยกรรมแบบตะวันตกที่หลั่งไหลเข้ามาในระยะเวลาร่วมสมัยกันได้อย่างชัดเจน นอกจากรูปแบบอาคารที่มีโครงสร้างเป็นอาคารก่ออิิฐถือปูน 2 ชั้น ชั้นบนเป็นอาคารแบบครึ่งปูนครึ่งไม้ รอบตัวอาคารมีเฉลียงไม้ยื่นมาทุกด้าน ด้านหน้าอาคารเป็นมุขสี่เหลี่ยมคลุมด้วยหน้าบันทรงโค้ง มีบันไดทางขึ้นอยู่ด้านนอกอาคารข้างมุข หลังคาเป็นทรงปั้นหยา มุงด้วยกระเบื้องลอนจะสะท้อนอิทธิพลของอาคารอย่างตะวันตกได้อย่างเด่นชัดแล้ว การประดับตกแต่งอาคารด้วยลายไม้ฉลุ หรือ “ลายขนมปังขิง” ก็มีความโดดเด่นแสดงให้เห็นความเป็นตะวันตกได้ไม่แพ้กัน ทั้งนี้ปรากฏการนำลายขนมปังขิงมาประดับอยู่ในตำแหน่งต่าง ๆ ของอาคาร ได้แก่ ครีบระบายชายคา คอสอง […]