
ศิลปกรรมประดับกระจกเกรียบศิลปะสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว กรณีศึกษา เสานางรายปิดทองประดับกระจกบริเวณระเบียงหลังพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม

การใช้กระจกแก้วชนิดบางจากจีน สมัยรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
การใช้ความรู้ทางประวัติศาสตร์ศิลปะเพื่อวิเคราะห์รูปแบบ และประวัติการสร้างงานศิลปกรรมเพื่อกำหนดยุคสมัย เช่น บานประตูเก่าของวัดสุปัฏนารามวรวิหาร แกะสลักลวดลายเครือเถา ศิลปะแบบท้องถิ่น จังหวัดอุบลราชธานี (ภาพที่1) ที่สร้างขึ้นสมัยรัชกาลที่ 4 มีการประดับด้วยกระจกเกรียบสีคราม (สีขาบ หรือกรมท่า) เมื่อพิจารณาสีและเนื้อกระจกมีลักษณะเช่นเดียวกับกระจกเกรียบในงานศิลปกรรมสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ที่พบในเขตพระนคร (ภาพที่ 2)
โดยสรุปกระบวนการดังกล่าวมานี้ เป็นการเริ่มต้นด้วยการศึกษารูปแบบของงานศิลปกรรมเพื่อกำหนดยุคสมัย เมื่อทราบยุคสมัยของงานศิลปกรรมที่ชัดเจนแล้ว จึงนำตัวอย่างกระจกเกรียบโบราณในงานศิลปกรรมนั้นไปวิเคราะห์ด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เพื่อให้ทราบองค์ประกอบของแร่ธาตุในเนื้อกระจกเกรียบโบราณ เป็นแนวทางการประดิษฐ์กระจกเกรียบขึ้นมาใหม่สู่การบูรณะและอนุรักษ์งานศิลปกรรมกระจกเกรียบของไทยต่อไป

หน้าบันปูนปั้นประดับกระจกเกรียบหลากสี รูปนารายณ์ทรงครุฑ วัดภุมรินทร์ราชปักษี เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร