
เครื่องประดับอาคารตึกแถวย่านปากคลองตลาด

ย่านการค้ากับลักษณะทางศิลปกรรม
ดังที่เคยกล่าวไว้แล้วในเนื้อหาตอนก่อนๆ ว่าพื้นที่ริมถนนเฟื่องนคร เป็นพื้นที่ได้รับการพัฒนาปลูกสร้างตึกแถวตั้งแต่ต้นรัชกาลที่ 5 ซึ่งอาจสังเกตได้จากแนวอาคารที่สร้างชิดติดถนน (ไม่ปรากฏพื้นทางเท้าด้านหน้า) อาคารกลุ่มนี้ยังหลงเหลือให้เห็นในปัจจุบัน ทั้งกลุ่มที่เลียบถนนบำรุงเมืองและเฟื่องนคร
อีกตัวอย่างสำคัญของอาคารกลุ่มนี้ตั้งอยู่ริมถนนเฟื่องนคร (ตรงข้ามกับประตูด้านข้างวัดราชบพิธฯ) อาคารดังกล่าว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ พระราชทานให้นายร้อยเอกหลวง บำรุงยุทธ (สิน จารุปาณ) หัวหน้าแผนกที่ 2 กรมยุทธภัณฑ์ทหาร เป็นที่พักอาศัย ต่อมาให้เช่าเป็นโรงพิมพ์ขนาดเล็ก อาคารพาณิชย์ และกลับเป็นที่พักอาศัยในท้ายที่สุด (ชัยบูรณ์ ศิริธนะวัฒน์ และคณะ, 2553: 306.)
ลักษณะอาคาร 2 ชั้น โครงสร้างก่ออิฐกำแพงรับน้ำหนัก จำนวน 2 คูหา ชั้นล่างทำช่องประตูยอดโค้งแบน ติดประตูบานไม้และช่องแสงฉลุลาย นอกจากนี้ด้านข้างอาคารยังเจาะช่องผนังไว้ด้วย เหนือช่องประตูขึ้นไปทำเส้นบัวที่ผนังขั้นชั้น 1 และชั้น 2 – ส่วนชั้นบนทำช่องหน้าต่างสี่เหลี่ยม หลังคามุงกระเบื้อง ปรากฏการก่อผนังกันไฟระหว่างคูหา
ลักษณะที่กล่าวมาสอดคล้องกับกลุ่มตึกแถวละแวกใกล้เคียง อาทิ ตึกแถวริมถนนบำรุงเมืองช่วงต้น (ต่อเนื่องจากถนนกัลยาณไมตรี) ซึ่งรูปแบบดังกล่าวนี้คงสร้างในราวหลังจากการปรับปรุงถนนและแนวอาคารในช่วง พ.ศ. 2413 ไม่นาน
อ้างอิง: ชัยบูรณ์ ศิริธนะวัฒน์, พีรศรี โพวาทอง, มงคลลักษณ์ ใหญ่มีศักดิ์. (2553). สถาปัตยกรรมในสมัยพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ: แอดวานซ์อินโฟร์ เซอร์วิส.