““อาคารหลังคาคลุม (พระอุโบสถ พระวิหาร) ในสมัยรัตนโกสินทร์ กลุ่มที่ 3 แบบพระราชนิยม”
อาคารแบบ “พระราชนิยม” หมายถึงรูปแบบที่ถือเป็นพระราชนิยมในรัชกาลที่ 3 ได้แก่วัดที่มีพระอุโบสถหรือพระวิหารที่มีอิทธิพลของศิลปะจีน คือ แบบเก๋งจีน ส่วนที่ปรับเปลี่ยนคือส่วนหน้าบันเป็นงานก่ออิฐถือปูน ประดับด้วยกระเบื้องเคลือบเป็นลวดลายแบบจีน ไม่มีเครื่องลำยอง คือ ไม่มีช่อฟ้า ใบระกา และหางหงส์ มีการเพิ่มเติมโครงสร้างของอาคารครั้งสำคัญอย่างใหม่คือ มีเฉลียงหรือพาไล และมีเสาเฉลียงเป็นตัวน้ำหนักด้านข้าง เสาเฉลียงมักเป็นแท่งสี่เหลี่ยมทึบ ขนาดใหญ่ ทำให้สามารถรับน้ำหนักส่วนหลังคาได้เป็นอย่างดี จึงไม่มีคันทวยและไม่มีบัวหัวเสา สามารถสร้างให้มีขนาดใหญ่ทั้งด้านกว้าง ด้านยาว และสูง มีความมั่นคงแข็งแรง หน้าบันประดับลวดลายอย่างจีน คือ การประดับด้วยกระเบื้องเคลือบ เป็นลวดลายดอกไม้จีน เครื่องมงคล สัญลักษณ์หรือเครื่องบูชา และลวดลายธรรมชาติ ทิวทัศน์ เป็นต้น ซุ้มประตูหน้าต่างเปลี่ยนมาเป็นงานศิลปะประดับตกแต่ง (decorative arts) ที่เป็นงานประดับลวดลายอย่างเทศ เป็นงานปูนปั้นลายดอกไม้ ซึ่งเป็นอิทธิพลศิลปะตะวันตก ที่ได้รับอิทธิพลมาจากกรอบรูปในศิลปะตะวันตก วัดต้นแบบที่สำคัญ คือ วัดราชโอรสาราม ตัวอย่างของอาคารในกลุ่มนี้ที่พบในวัดอื่นๆ ทั้งพระอุโบสถ พระวิหาร และศาลาการเปรียญ เช่น วัดเทพธิดาราม วัดนางนอง วัดกัลยาณมิตร (พระอุโบสถและวิหารน้อย) วัดพิชยญาติการาม วัดมหรรณพาราม วัดอัปสรสวรรค์ วัดนางชี วัดสามพระยา วัดจันทราราม และวัดคฤหบดี เป็นต้น

พระอุโบสถ วัดราชโอรสาราม